Een nieuwe baan behoort niet voor niets
tot de 'life changing events'. Ga maar na: een nieuwe werkomgeving,
nieuwe collega's, een nieuwe bedrijfscultuur, nieuwe procedures.
Alles wat vertrouwd was, is
geschiedenis geworden. In je eigen gedachten blijft die geschiedenis
belangrijk, maar veel anderen vinden niet zo relevant hoe je het
vroeger deed of wat toen erg handig was. Het gaat vooral om het nu en
de toekomst, het gaat om oppakken, aanlopen, aanvliegen, insteken,
dichttimmeren en uiteraard ook nog borgen. En dat alles graag met een
positieve insteek en met een mooie stip op de horizon.
Het leuke is wel dat op mijn nieuwe
werkplek veel oude collega's nog terug te vinden zijn, omdat we met
een hele groep zijn opgegaan in de nieuwe, grotere organisatie. Dat
schept een band die leidt tot groepsvorming bij de koffieautomaat,
blije herkenning van collega's die je vroeger niet zo opvielen, delen
van gevoelens van enerzijds onzekerheid over hoe het hier werkt en
anderzijds optimisme en vertrouwen dat het 'even tijd nodig heeft'.
Toch zijn er momenten dat ik overvallen
wordt door een ontheemd gevoel. Waar ben ik terecht gekomen, hoe
werkt het hier? Ik voel me als een kind dat tijdens het schooljaar op
een nieuwe school moet beginnen en de weg nog niet weet. Onopvallend
probeer ik af te kijken hoe anderen zich bewegen in het woud van
digitale en papieren procedures die hier gelden. De korte lijnen
waarlangs ik vroeger werkte lijken een sprookje uit lang vervlogen
tijden.
Maar hoe liggen hier dan de
machtsverhoudingen, met wie kun je zaken regelen, wie kan me
vertellen hoe hier de hazen lopen? En, nog belangrijker: waar lopen
hier de olifantenpaadjes die het mogelijk maken om – buiten de
formele, trage procedures om – toch snel iets te kunnen regelen?
Soms wordt ik bevangen door
moedeloosheid over paarse krokodillen. Ze bestaan echt. Je hebt
bijvoorbeeld mensen die iets voor je willen regelen maar dat gewoon
niet kunnen. Ze leggen uiterst vriendelijk en geduldig uit dat ze het
wel aan 'de tweede lijn' kunnen doorspelen. En wat die tweede lijn
dan precies is, kunnen ze niet goed uitleggen. In ieder geval zijn
zij dat zelf niet. Of ze beloven dat ze om 15.00 uur zullen bellen en
dan bellen ze gewoon niet. Uiteindelijk ga je dan maar zelf bellen en
dan blijken ze die middag vrij te zijn. Of je krijgt de automatische
melding dat je verzoek wordt verwerkt in een registratiesysteem en
binnen drie dagen wordt afgehandeld. Vraag je na drie weken
vertwijfeld aan een collega hoe het mogelijk is dat het nog steeds
niet is geregeld, dan krijg je te horen dat die drie dagen alleen
maar de streeftermijn is.
Op sommige plekken tref ik hele groepen
paarse krokodillen aan. Ik bezin mij nog op de beste strategie. Mij
in de groep krokodillen storten zal me lelijk opbreken. Krokodillen –
ook paarse – zijn gevaarlijke dieren die je kunnen vermorzelen in
hun procedures. Of misschien word ik zelf ook een paarse krokodil als
ik te dichtbij kom? Die andere krokodillen waren vast ook niet van
plan zo terecht te komen toen ze als kind gevraagd werd wat ze later
wilden worden.
Nee echt, ik heb er nog wel zin in, en
mijn collega's zijn allemaal aardig en collegiaal, maar ik word af en
toe zo moe. De hoeveelheid werk is groot, groter, grootst en ik heb
al diverse slangenkuilen en wespennesten ontdekt waar ik vooral niet
in terecht wil komen.
Elke keer als ik ergens te horen krijg
dat iets niet kan gewoon omdat het niet kan omdat het niet past in
het beleid van afdeling a en dat sowieso hiervoor eerst afdeling y
akkoord zou moeten gaan met aanpassing van procedure z – los van of
datgene wat ik wil op zich een zinvolle actie zou kunnen zijn –
voel ik de energie uit me weglopen en word ik heel moe en verlies ik
bijna de moed om ooit nog met een idee te komen.
Maar toch liggen in dit gevarieerde
landschap ook mooie meren en bossen en geurende bloemenweiden, waar
enthousiaste mensen van de inhoud gemotiveerd, zonnig en blij werken
aan mooie doelen en projecten (echt waar!)
De uitdaging is om te zorgen dat ik het
beste uit alle werelden combineer, dat ik mij op een veilige en
effectieve manier nestel in deze nieuwe setting.
Veel om me heen kijken, de
bedrijfscultuur snappen en me aanpassen zonder mijzelf te verliezen,
dat is het devies. Zo heb ik al gemerkt dat op de ene plek
gebruikelijk dat je alleen voor jezelf koffie haalt, op de andere ga
je eerst de hele afdeling langs om de bestelling op te nemen. (Dat
kan betekenen dat je 10 kopjes koffie, cappuccino, expreschoco, heet
water, koud water en misschien ook nog zwarte thee of iets anders
moet uitserveren in een multibekerhouder.) Het is dus handig om eerst
even te checken hoeveel mensen aanwezig zijn voordat je zo'n sociale
actie onderneemt. Ik moet toegeven dat ik al een paar keer heel
egoistisch alleen voor mezelf een plastic bekertje cappuccino heb
getapt en daarmee snel achter mijn bureau ben gaan zitten, maar ik
voelde me toen wel schuldig. Nou ja, een beetje dan.
Soms gebeuren er ook mooie dingen. Een
paarse krokodil die ineens aaibaar blijkt, een probleem dat zomaar op
onverklaarbare wijze verdwijnt, een leuk gesprek met een nieuwe
collega, een nieuw inzicht hoe je in deze organisatie iets kunt
bereiken en dat het dan ook lukt!
Het blijft mensenwerk, dat houd ik
mijzelf maar voor. Op mijn laconieke momenten zie ik de humor en weet
ik dat alles went, ook dit. Op mijn sombere momenten voel ik mij
wegzakken in een energievretend moeras van bureaucratie en
onbegrijpelijke drempels.
Het was op zo'n moment dat ik besloot ik dit blog te gaan schrijven en ik voel me alweer een stuk beter. Ik heb lekker opgeschreven wat ik zelf wilde, met naast mijn laptop een grote cappuccino, helemaal alleen voor mijzelf gemaakt. En nergens een krokodil te bekennen.